Een verdeling is volgens de wet een rechtshandeling waaraan alle deelgenoten meewerken en waarbij de onverdeeldheid ten aanzien van een of meerdere van hen wordt opgeheven.
Het opheffen van de onverdeeldheid ten aanzien van een persoon staat dus centraal.
Concreet betekent dit dat bij de verdeling van een woning tussen twee eigenaren de ene partij de woning krijgt toebedeeld en de andere partij gecompenseerd wordt in geld of goederen. Is er geen overwaarde dan vindt er geen compensatie plaats.
Een uitzondering op het grondbeginsel dat niemand in een onverdeeldheid hoeft te blijven, is de gemeenschap van goederen. Een pand dat behoort tot een gemeenschap van goederen waarin echtgenoten zijn getrouwd kan tijdens het huwelijk niet verdeeld worden. Het is strijdig met het karakter van het huwelijk en de gemeenschap van goederen, als gedurende dit huwelijk de echtgenoten verdeling van de gemeenschappelijke woning zouden kunnen vorderen. Dit is alleen anders als tijdens het huwelijk in gemeenschap van goederen door de echtgenoten wordt overgegaan tot het maken van huwelijkse voorwaarden, waarbij partijen afspreken dat hun bezittingen in de toekomst gescheiden zullen zijn. Een verdeling is dan wel noodzakelijk.
Ook bij ongehuwd samenwonenden is het niet logisch tijdens de duur van de samenwoning verdeling te vorderen.
Zowel bij ongehuwd samenwonenden die samen een woning hebben aangekocht en besluiten uit elkaar te gaan, als bij gehuwden in het kader van een echtscheiding zal de woning aan de ene partner worden toebedeeld terwijl de ander wordt gecompenseerd in geld of goederen.
Bij een verdeling in het kader van echtscheiding worden de afspraken over de verdeling vastgelegd in een zogenaamd echtscheidingsconvenant. Dit echtscheidingsconvenant vormt dan de basis van de verdelingsakte.
Bij ongehuwd samenwonenden is een dergelijk convenant vaak niet voorhanden.
Het kan toch raadzaam zijn de afspraken waaronder er verdeeld wordt vooraf schriftelijk vast te leggen, dit voorkomt problemen nadien.
Indien echtgenoten in algehele gemeenschap van goederen zijn gehuwd, maar in het kader van beperking en spreiding van risico´s naar de toekomst toch een gescheiden vermogen wensen, kunnen zij door het maken van huwelijkse voorwaarden tijdens het huwelijk, de gemeenschap van goederen ongedaan maken. Hoe dit in zijn werk gaat, en welke voorwaarden daaraan verbonden zijn, wordt verder op deze website beschreven onder de rubriek huwelijkse voorwaarden.
Omdat de gemeenschap van goederen dan wordt opgeheven zal tevens het vermogen van de echtgenoten moeten worden verdeeld. Voor de verdeling van de woning is dan een notariële akte van verdeling vereist.
Het is logisch dat als de woning wordt toebedeeld aan een van de echtgenoten deze ene echtgenoot ook de financiering voor zijn rekening zal moeten nemen.
Belangrijk om te weten is, dat in het kader van omzetting van de gemeenschap van goederen naar een stelsel met een gescheiden vermogen, rechterlijke goedkeuring nodig is. De rechter dient het aangaan van de huwelijkse voorwaarden goed te keuren.
Een van de voorwaarden die steeds aan de rechterlijke goedkeuring worden gesteld, is dat de echtgenoten zich beiden voor de volle 100% ofwel hoofdelijk aansprakelijk stellen voor alle schulden die er aanwezig waren op het moment dat de huwelijkse voorwaarden ingaan.
Algemeen kan worden gesteld dat een bank minder vaak bereid zal zijn haar medewerking te verlenen aan een ontslag aansprakelijkheid (zie hierna) indien de echtgenoten met elkaar gehuwd blijven. Ontslag aansprakelijkheid houdt kort gezegd in dat de partner die de woning krijgt toebedeeld ook geheel aansprakelijk wordt voor de schuld.
Er is ook sprake van een verdeling indien de woning door vererving is verkregen en de woning wordt toebedeeld aan een van de erfgenamen. In de rubriek erven en schenken wordt daar nader op ingegaan.
De levering van een woonhuis is in Nederland belast met 6% overdrachtsbelasting.
Dit is geregeld in de Wet op Belastingen van rechtsverkeer.
De verdeling van een woonhuis, in het kader van de verbreking van een relatie, is onder omstandigheden vrijgesteld.
Zo bevat de wet een vrijstelling voor de verdeling van een woonhuis in het kader van de verdeling van de gemeenschap van goederen in het kader van een echtscheiding.
Ook is vrijgesteld de verdeling van woonhuis tussen samenwoners in het kader van de beëindiging van hun samenwoning. Wel bevat de wet in dit verband nadere voorwaarden. Zo moeten de samenwoners de woning destijds samen hebben aangekocht in een verhouding die ligt tussen de 40% en 60%. Marges daarbinnen zijn toegestaan, bijvoorbeeld 45% en 55% of 50% en 50%. Marges daarbuiten niet. Met andere woorden deze verdelingen zijn dan niet vrijgesteld van overdrachtsbelasting
Tineke Groot Notaris te Oisterwijk kan u adviseren of in uw geval een verdeling is vrijgesteld van overdrachtsbelasting. Dit kan ook reeds een rol spelen in het kader van uw gezamenlijke aankoop als ongehuwd samenwonenden.
Ook de verdeling van een woning die deel uit maakt van een nalatenschap is vrijgesteld van overdrachtsbelasting. Indien een van de kinderen op deze wijze het ouderlijk huis overneemt, is er dus geen overdrachtsbelasting verschuldigd.
Omdat de verdeling van een woonhuis onder omstandigheden is vrijgesteld van overdrachtsbelasting, kan het belangrijk zijn daarop te anticiperen.
Ik noem twee voorbeelden
Indien ongehuwd samenwonenden in een buiten de bandbreedte van 40-60% aankopen, bijvoorbeeld in de verhouding 30% en 70%, is bij een verbreking van de relatie de verdeling niet vrijgesteld van overdrachtsbelasting. Een reden om in een andere verhouding aan te kopen, kan te maken hebben met een verschil aan eigen middelen van de beide partners. Laat u goed informeren. Ons kantoor kan u daarbij helpen.
Indien echtgenoten niet in algehele gemeenschap van goederen zijn gehuwd, maar door hun huwelijkse voorwaarden een gescheiden vermogen hebben, komt het voor dat de woning eigendom is van een van de echtgenoten, terwijl het de bedoeling is, dat in het kader van een echtscheiding de andere echtgenoot die woning krijgt toebedeeld.
De echtgenoten gaan over tot het wijzigen van hun huwelijkse voorwaarden dat er een algehele gemeenschap van goederen of een beperkte gemeenschap van goederen ontstaat, waarvan de woning deel uit maakt. De woning wordt daardoor gemeenschappelijk. In het echtscheidingsconvenant worden al afspraken gemaakt op welke wijze men de gemeenschap van goederen in het kader van de echtscheiding gaat verdelen. Ondanks dat de woning dan uiteindelijk via een verdeling van een gemeenschap van goederen en een echtscheiding toebedeeld wordt aan de partner die oorspronkelijk geen eigenaar was, is een dergelijke verdeling in het kader van de echtscheiding toch vrijgesteld van overdrachtsbelasting.
Raadhuisstraat 9
5066 AP Moergestel
Telefoon: 013-5286847
Fax: 013-5216511
E-mail: info@tinekegrootnotaris.nl
Postbus 90, 5066 ZH Moergestel
Openingstijden:
Maandag tot en met vrijdag tussen 8:30 uur en 12:00 uur en tussen 13:00 uur en 17:00 uur