Hoe worden uw praktische en juridische zaken afgehandeld op het moment dat u daartoe zelf niet meer in staat bent als gevolg van bijvoorbeeld geestelijke of lichamelijke ziekte?
Aan een testament heeft u in deze situaties niets. Een testament werkt immers pas na uw overlijden. Het opmaken van een zogenaamd levenstestament biedt dan uitkomst. Indien u niet geregeld heeft wie uw belangen moet behartigen als u het zelf niet meer kunt, zal bij belangrijke beslissingen de rechter er aan te pas moeten komen. De rechter benoemt bij wilsonbekwaamheid of bij ernstige lichamelijke ziekte een bewindvoerder, die namens u kan handelen en u kan vertegenwoordigen. Zo zal de bewindvoerder u vertegenwoordigen voor de bankzaken, maar bijvoorbeeld ook bij de verkoop van de woning of de oversluiting van de hypotheek. Een bewindvoerder staat onder permanent toezicht van de rechter. Bij belangrijke beslissingen, zoals verkoop van een woning en aankoop van een woning en het afsluiten van een financiering daarop, maar ook voor het doen van schenkingen, is voorafgaande machtiging van de rechter vereist. Zonder deze machtiging mag de bewindvoerder niet tot aankoop of verkoop van de woning overgaan en kan er niet geschonken worden.
Ook moet een bewindvoerder periodiek rekening en verantwoording aan de rechter afleggen over het beheer van het vermogen onder bewind.
Hoewel vaak bij een echtpaar de andere partner bewindvoerder is of een van de kinderen wordt deze bemoeienis van de rechter toch als niet prettig ervaren. U hebt altijd zelf alle beslissingen genomen en door het bewind is dit niet meer mogelijk. In een levenstestament regelt u dat er geen bewind hoeft te worden ingesteld als u wilsonbekwaam wordt. U hebt daar zelf in voorzien door iemand aan te wijzen die dan namens u mag handelen.
Het levenstestament dient vastgelegd te worden in een notariële akte.
Bij Tineke Groot Notaris B.V. bent u hiervoor aan het juiste adres.
Een levenstestament, dat dus al tijdens uw leven van kracht wordt, is in basis een algehele volmacht.
Wel wordt een levenstestament vaak aangevuld met andere belangrijke bepalingen zoals digitale en medische zaken en wensen.
In het levenstestament wijst u een bepaalde (vertrouwens)persoon aan als uw gevolmachtigde. Deze persoon kan dan namens u uw persoonlijke en zakelijke belangen behartigen. Aangezien hij/zij op grond van deze volmacht zeer belangrijke beslissingen namens u kan nemen, is het van groot belang dat u het volste vertrouwen in deze persoon heeft. De gevolmachtigde kan namens u alle rechtshandelingen verrichten, waar u een volmacht voor af kunt geven. U dient daarbij bijvoorbeeld te denken aan de verkoop en levering van de woning, het oversluiten van de hypotheek, het afsluiten van kredieten bij bankinstellingen.
Ook de bankzaken kan de gevolmachtigde namens u regelen, zoals het doen van betalingen, het openen van bankrekeningen en het opheffen van bankrekeningen. Ook op het fiscaal vlak is de gevolmachtigde bevoegd. U moet daarbij denken aan belastingaangiften. Meestal is het de bedoeling de volmacht die in het levenstestament gegeven is, ook na wilsonbekwaamheid te laten doorlopen. Dit wordt expliciet als zodanig in het levenstestament vermeld.
U kunt er voor kiezen meerdere personen te benoemen, die gezamenlijk de werkzaamheden dienen uit te voeren. Daarnaast kunt u in de volmacht laten opnemen wat er dient te gebeuren als de gevolmachtigde zelf zijn taak niet meer kan uitoefenen. Laat u het over aan de gevolmachtigde als dat aan de orde is, zodat de gevolmachtigde een andere gevolmachtigde in zijn/haar plaats kan aanstellen of benoemt u zelf een alternatief gevolmachtigde. Allerlei combinaties zijn daarbij mogelijk. Vaak wordt bij een echtpaar met kinderen er voor gekozen eerst de partner te benoemen als eerste gevolmachtigde en daarna de kinderen als reserve gevolmachtigde.
Het is mogelijk alle kinderen gezamenlijk te noemen, of één kind. In de eerste situatie dat u de kinderen gezamenlijk als opvolgend gemachtigde benoemt, is vaak weer wel de mogelijkheid opgenomen, dat de kinderen elkaar kunnen machtigen. Ze kunnen dan onderling de taken verdelen.
Belangrijk is ook te regelen wanneer de volmacht in moet gaan. Soms wordt er voor gekozen de volmacht pas in te laten gaan op het moment dat een daartoe opgeleide arts een verklaring heeft afgelegd dat u wilsonbekwaam bent. Zonder deze verklaring is de gevolmachtigde dan niet bevoegd.
De volmacht kan allesomvattend zijn of beperkt tot een of meer specifieke gevallen.
Daarnaast kunt u voorwaarden verbinden aan de volmacht. Bijvoorbeeld in welke gevallen de volmacht eindigt of dat de volmacht niet direct ingaat maar pas op het moment dat een arts heeft verklaard dat u zelf niet meer in staat bent uw belangen te zelf te behartigen.
Als u nu al regelmatig of ieder jaar schenkingen doet aan uw kinderen, kan het raadzaam zijn in de volmacht te bepalen dat deze schenkingen worden voortgezet op het moment dat u geestelijk niet meer in orde bent.
Hebt u een onderneming, dan kan het in verband met de continuïteit van de onderneming en de bedrijfsvoering prettig zijn als iemand uw taken overneemt als u daartoe (tijdelijk) niet meer in staat bent.
Indien u een volmacht heeft afgegeven, blijft u ook zelf bevoegd te handelen, zolang u maar wilsbekwaam bent. Bovendien kunt u een volmacht altijd herroepen. Ook is het mogelijk de volmacht te wijzigen, bijvoorbeeld door het aanstellen van een andere gevolmachtigde.
Het kan van belang zijn dat de gevolmachtigde de gegevens kan beheren die op uw computer of mobiele telefoon staan, zoals bijvoorbeeld uw email. Om in te kunnen loggen is meestal een (pin)code nodig. Wellicht hebt u voor sociale media, zoals Facebook of Twitter en/of bepaalde websites een account aangemaakt. Inloggen is dan alleen mogelijk met uw gebruikersnaam en wachtwoord. U kunt ook denken aan uw internetbankrekening. In een levenstestament kunt u regelen hoe en aan wie en onder welke omstandigheden codes ter beschikking mogen worden gesteld aan de gevolmachtigde.
U kunt in een levenstestament deze codes opnemen of u kunt deze in een gesloten enveloppe aanleveren en bij de notaris in bewaring geven. Ook kunt u uw wensen kenbaar maken ten aanzien van het voorgezet gebruik van deze digitale zaken. Het is ook mogelijk te bepalen dat deze digitale media, waarin u aan deelneemt, moeten worden beëindigd.
Voor de situatie dat op enig moment een rechter een beslissing moet nemen ten aanzien van bewind, curatele of mentorschap over u en uw vermogen, kunt u in het levenstestament aangeven, wie bij voorkeur benoemd moet worden of wie juist niet. Soms zal een volmacht niet de gewenste oplossing zijn. U blijft immers zelf bevoegd tot handelen. Indien het voor een buitenstaander niet duidelijk is dat u geen goede belangenafweging kunt maken bij het nemen van beslissingen met financiële gevolgen, zijn deze overeenkomsten die met die ander gesloten zijn, geldig. Bij een onder curatele stelling of onder bewindstelling ligt dit anders. Curatele of bewind kan in een dergelijke situatie uitkomst bieden
Ook bij onenigheid tussen de kinderen onderling die samen de volmacht hebben, kan onder bewind stelling een oplossing zijn. Wel zal de rechter dan waarschijnlijk voorbij gaan aan uw wens uit het levenstestament, voor zover u de wens uitspreekt om één van de kinderen of de kinderen gezamenlijk als bewindvoerder te benoemen. Dit omdat de kinderen niet op een lijn zitten. Indien door de rechter de kinderen of een van de kinderen als bewindvoerder wordt aangesteld, zal dit waarschijnlijk weer aanleiding geven tot discussies tussen de kinderen onderling, met als gevolg weer een gang naar de rechter.
Ook voor het opnemen van bepalingen die uw medische belangen waarborgen, is het levenstestament geschikt.
Zo kunt u aangeven dat de gevolmachtigde inzage in uw medische gegevens dient te verkrijgen. Ook kunt u regelen dat de gevolmachtigde uw belangen als patiënt kan behartigen in de relatie naar de arts. De gevolmachtigde is daarmee naast de patiënt zelf volwaardig gesprekspartner. Bedenk dat een arts altijd gebonden is aan zijn eigen regels met betrekking tot zijn beroepsethiek. Deze regels hebben tot gevolg dat de arts uiteindelijk de beslissingen neemt, na overleg met u. Voorts is het mogelijk uw wensen vast te leggen ten aanzien van uw medische verzorging of eventueel levenseinde. Dit gebeurt dan door middel van een euthanasieverklaring of een niet behandelverklaring. Hierbij is het zinvol uw wensen na verloop van een aantal jaren te herhalen. Bovendien is het raadzaam uw wensen bij uw (huis)arts kenbaar te maken.
Hebt u al een donorcodicil dat geregistreerd is, dan is het mogelijk dit aan te geven in het levenstestament. U kunt een eventueel donorcodicil ook toevoegen als bijlage aan uw levenstestament.
Uw wensen zijn dan bij de gevolmachtigde bekend, die in voorkomende gevallen gemakkelijker een beslissing kan nemen met betrekking tot orgaandonatie.
In het levenstestament kunt u uw wensen vastleggen met betrekking tot uw uitvaart. Wilt u een begrafenis of crematie en hoe wilt u dat de uitvaartdienst wordt vormgegeven: welke muziek dient er gedraaid te worden, wie dient er te worden uitgenodigd, hoe dienen de rouwkaarten en de advertentie er uit te zien, et cetera?
Deze zaken kunnen in een levenstestament opgenomen. Het testament waarin de erfenis wordt geregeld komt vaak pas na overlijden boven water, en wellicht pas na de uitvaart.
Tineke Groot Notaris B.V. kan het levenstestament voor u registreren in een speciaal daartoe in het leven geroepen Centraal Levenstestamentenregister.
Daarmee wordt niet de inhoud van het levenstestament bekend bij het register. Alleen uw personalia, de datum van het opmaken van het levenstestament en de naam van de notaris worden geregistreerd. Indien zich vervolgens een omstandigheid voordoet dat eventueel van het levenstestament gebruik gemaakt kan of moet worden, geeft het raadplegen van het register uitsluitsel over de vraag of er een levenstestament is opgemaakt en of dit nog geldig is.
De gevolmachtigde die in het levenstestament als zodanig is aangesteld, dient in uw belang te handelen.
Uiteraard dient hij zijn werkzaamheden als een goed gevolmachtigde te verrichten. Om toch enige controle in te bouwen, kunt u opnemen in het levenstestament zo ja en wanneer de gevolmachtigde inlichtingen moet verschaffen over zijn handelen en aan wie. In beginsel is hij deze verantwoording aan u verschuldigd, maar u kunt ook een andere toezichthouder aanwijzen in een levenstestament. Dat is met name zinvol indien sprake is van beginnende dementie.
De inhoud van een levenstestament is niet altijd bindend en beslissend. Een rechter of arts is niet gebonden aan de inhoud. Wel vormt de inhoud een belangrijke leidraad. Het gaat immers om uw persoonlijke wensen. Een levenstestament maakt duidelijk wat uw wensen zijn. Het is daarom raadzaam de inhoud van het levenstestament voorzover deze ziet op medische zaken ook met uw arts te bespreken en een kopie van het levenstestament met betrekking tot deze medische wensen aan uw arts ter beschikking te stellen
Het is verstandig u goed te laten informeren over de vele mogelijkheden die een levenstestament biedt, zodat uw wensen op een juiste wijze worden vastgelegd. Bij Tineke Groot Notaris B.v. bent u hiervoor aan het juiste adres. Wij nemen uitgebreid de tijd voor u en staan graag voor u klaar met een deskundig advies. Soms is er twijfel of iemand nog in staat is tot het tekenen van een levenstestament en ook om de gevolgen te overzien van wat de gevolmachtigde kan en mag op grond van de volmacht die in het levenstestament staat. Voor die situaties kunnen wij een daartoe gespecialiseerd arts raadplegen. Deze arts kan bepalen of u in staat bent tot het tekenen van een dergelijk stuk en of u de consequenties daarvan kunt overzien.
Raadhuisstraat 9
5066 AP Moergestel
Telefoon: 013-5286847
Fax: 013-5216511
E-mail: info@tinekegrootnotaris.nl
Postbus 90, 5066 ZH Moergestel
Openingstijden:
Maandag tot en met vrijdag tussen 8:30 uur en 12:00 uur en tussen 13:00 uur en 17:00 uur