De afwikkeling van de nalatenschap, inclusief de verdeling, is in beginsel de verantwoordelijkheid van de erfgenamen. Zij moeten het overal over eens zijn. Gemiddeld kost het afwikkelen van een ‘gewone’ nalatenschap minstens een jaar.
In een testament kan een executeur benoemd zijn.
Een executeur heeft de taak de hele erfenis zo goed mogelijk af te wikkelen. Voor de verdeling van de goederen van een erfenis heeft de executeur de medewerking van de erfgenamen nodig. Indien de executeur aanvullend ook tot afwikkelingsbewindvoerder is benoemd, kan deze de nalatenschap ook zonder toestemming van de erfgenamen verdelen.
Indien een executeur tevens als executeur afwikkelingsbewindvoerder is benoemd, wordt deze executeur ook wel executeur afwikkelingsbewindvoerder genoemd.
Het is dan wel wenselijk dat dit duidelijk in het testament is omschreven.
De executeur zorgt er voor dat er een boedelbeschrijving wordt opgesteld. Dit is een lijst waarop alle activa en passiva (goederen en schulden) opgenomen worden. Voor het opstellen van deze boedelbeschrijving is in het testament meestal een termijn opgenomen.
Aan het eind van zijn werkzaamheden legt de executeur, maar ook de executeur/afwikkelingsbewindvoerder verantwoording af aan de erfgenamen. Dit document wordt ook wel de ‘rekening en verantwoording’ genoemd.
Tineke Groot notaris kan u ondersteunen bij het afwikkelen van de nalatenschap.
De mate waarin de executeur of de erfgenamen ondersteund worden door ons kantoor Tineke Groot Notaris, kunt u zelf bepalen.
Enkele voorbeelden daarvan zijn:
- het opstellen van een verklaring van erfrecht;
- het opstellen van een boedelbeschrijving;
- het opstellen van de rekening en verantwoording;
- het invullen/indienen van de aangifte erfbelasting;
- het ondersteunen bij het taxeren van de inboedelgoederen;
- het begeleiden van een eerlijk proces bij de verdeling van de inboedelgoederen;
- het begeleiden/ondersteunen van een executeur bij het uitvoeren van zijn taken.
Vanzelfsprekend kunnen wij als notariskantoor u ook ondersteunen bij de volledige afwikkeling van de nalatenschap. Tineke Groot Notaris kan u begeleiden bij het opstellen van uw testament. Hierin kunt u Tineke Groot, notaris te Oisterwijk, in uw testament aanwijzen als executeur. Indien er in het testament niet voorzien is in een benoeming van een executeur kunnen de erfgenamen er tezamen ook voor kiezen dat de nalatenschap door ons kantoor met ondersteuning van onze medewerkers wordt afgewikkeld. Tineke Groot Notaris is u graag van dienst. Vraag naar onze voorwaarden. Wij staan u graag te woord.
Het kantoor van Tineke Groot Notaris te Oisterwijk kenmerkt zich door laagdrempeligheid, efficiency en een goede prijs kwaliteit verhouding.
Wij werken graag efficiënt en daardoor betaalt u bij Tineke Groot Notaris niet te veel. Wanneer een nalatenschap op ons kantoor wordt afgewikkeld doen wij, vanzelfsprekend in overleg met u, soms beroep op de contacten in ons netwerk. Hier kan gedacht worden aan het invullen van het F-biljet (aangifte inkomstenbelasting van het jaar van overlijden) of het taxeren van de goederen. De reden hiervoor kan kostentechnisch van aard zijn, of omdat bepaalde werkzaamheden zoals het taxeren van goederen niet tot onze expertise behoren.
Het is aan de notaris, om in overleg met de erfgenamen (of executeur) te kiezen voor een manier waarop de goederen worden verdeeld. Voor de efficiency en indien u dat wenst, kunnen wij, Tineke Groot Notaris, een beroep doen op ons netwerk, waarin zich bedrijven bevinden die gespecialiseerd zijn in boedelbeheer voor bijvoorbeeld een taxatie en/of fotoregistratie. Door een fotoregistratie te maken van de inboedel verloopt de afwikkeling van de nalatenschap vaak meer transparant. Indien erfgenamen in meerdere landen wonen kan zo’n fotoregistratie praktisch zijn. Een goede fotoregistratie draagt bij transparantie bij de afwikkeling van de nalatenschap en daarmee aan transparantie van de uiteindelijke rekening en verantwoording die afgelegd wordt aan de erfgenamen bij de uiteindelijke verdeling van de erfenis of nalatenschap.
Het afwikkelen van een nalatenschap kan ook betekenen dat inboedelgoederen verkocht moeten worden. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden, die wij graag nader aan u toelichten. Tineke Groot Notaris, werkt samen met derde partijen binnen haar netwerk. Zo kan Tineke Groot Notaris u nog beter ondersteunen bij het efficiënt afwikkelen van de nalatenschap en daarmee hoge kosten bij de verdeling van de erfenis voorkomen.
In overleg met de erfgenamen/executeur kunnen de daarvoor geschikte delen van een inboedel worden opgenomen in een circuit van herbestemming. Hierbij valt te denken aan goede doelen, zoals het Leger des Heils en de voedselbank. Op deze manier kunnen de goederen van een erflater die geen herbestemming krijgen bij de erfgenamen ter ondersteuning zijn voor mensen die een nieuw leven proberen op te bouwen. Tineke Groot Notaris denkt graag met u mee over de mogelijkheden. Bel gerust, wij staan u graag te woord.
De afwikkeling van een erfenis duurt al snel een jaar. Afhankelijk van de omvang van de nalatenschap, de verschillende vermogensbestanddelen die aanwezig zijn en de fiscale aspecten kan de periode korter of langer zijn.
Bij fiscale aspecten dient u te denken aan de aangifte erfbelasting en de aangifte inkomstenbelasting.
Als de erfgenamen niet op een lijn zitten, duurt de afwikkeling langer. Ook indien de nalatenschap complex is, er behoort bijvoorbeeld een onderneming die tot de nalatenschap behoort, is meer tijd nodig.
Uiteindelijk leidt de afwikkeling tot de verdeling van de nalatenschap.
De diverse stappen die genomen moeten worden bij het afwikkelen van de nalatenschap zijn mede afhankelijk of er een testament is.
Ook zijn de te nemen stappen verschillend als de nalatenschap positief of negatief is.
Het afwikkelen van een negatieve nalatenschap gebeurt als de nalatenschap beneficiair aanvaard is via een speciale procedure, te vereffeningsprocedure.
Een erfgenaam die beneficiair heeft aanvaard, is niet persoonlijk aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap.
Bij een positieve nalatenschap is het niet nodig de nalatenschap beneficiair te aanvaarden. De afwikkeling van een nalatenschap met een positief saldo verloopt daarom meestal iets soepeler, als er geen problemen zijn tussen de erfgenamen.
Bij het Centraal Testamenten Register kunnen nabestaanden informeren of de overledene een testament had gemaakt.
Indien er geen testament is gemaakt, verloopt de vererving volgens de wettelijke regels.
Aan de hand van de wettelijke regels wordt bepaald wie de erfgenamen zijn.
In de situatie langstlevende ouder met kinderen is de wettelijke verdeling van toepassing, waardoor de langstlevende van rechtswege de goederen en de schulden verkrijgt, en
In de situatie ongehuwd zonder kinderen vererft de nalatenschap naar ouders, broers en zusters, of verdere verwanten.
In de situatie ongehuwd met kinderen vererft de nalatenschap naar de kinderen.
Indien een kind of broer of zuster is voor overleden komen zijn afstammelingen voor hem bij de vererving in de plaats. Dit heet het leerstuk van plaatsvervulling.
Plaatsvervulling speelt ook een rol indien de nalatenschap is verworpen door een afstammeling of broer of zuster. Ook dan komen de kinderen van deze afstammeling of broer of zuster in de plaats van de persoon die verworpen heeft.
Bij het afwikkelen van een positieve nalatenschap met meerderjarige erfgenamen kunnen de volgende stappen worden onderscheiden.
Om erfgenaam te zijn moet de nalatenschap door de erfgenaam worden aanvaard. Deze zuivere aanvaarding is vormvrij. Alle erfgenamen dienen zich uit te spreken over het niet of wel aanvaarden van de erfenis. Indien alle erfgenamen zuiver aanvaarden, zijn zij gezamenlijk bevoegd. Indien alle erfgenamen zuiver hebben aanvaard, zijn zij allemaal aansprakelijk met hun privé vermogen voor de schulden van de nalatenschap. Bij een nalatenschap met een duidelijk positief saldo zijn hier geen problemen.
Meestal zullen de erfgenamen een verklaring van erfrecht nodig hebben om hun gezamenlijke bevoegdheid om namens de overledene te handelen, nodig hebben. Deze verklaring van erfrecht kunnen zij gebruiken om bijvoorbeeld banktegoeden op naam van de erfgenamen te laten overschrijven, om verzekeringsuitkeringen die vrijgevallen zijn door het overlijden, te innen.
Omdat alle erfgenamen alleen gezamenlijk kunnen handelen wordt vaak in de verklaring van erfrecht een van de erfgenamen als gevolmachtigde aangewezen. Deze persoon is dan bevoegd bepaalde handelingen alleen te verrichten, waaronder het doen van betalingen en het doen van de aangifte voor de erfbelasting. Afhankelijk van de omvang van de volmacht zijn de bevoegdheden van de gevolmachtigde ruim of beperkt van aard. Het is belangrijk dat over de omvang van de volmacht bij de erfgenamen geen onduidelijkheid bestaat en geen aanleiding kan geven tot problemen. Indien de volmacht zich ook uitstrekt tot de verkoop van de woning uit de nalatenschap wordt daarom vaak in de volmacht een minimum bedrag als verkoopprijs genoemd.
Belangrijk is dat de erfgenamen zo snel mogelijk na het overlijden het vermogen van de overledene in kaart brengen, dit betreft dan de bezittingen en de schulden. Bij het in kaart brengen van het vermogen hoort niet alleen het vaststellen welke bestanddelen tot de erfenis behoren maar ook wat de waarde van die bestanddelen is. Ook de schulden horen daarbij, waaronder de begrafeniskosten maar ook belastingschulden, zoals een schuld IB over het jaar van overlijden en eventueel voorgaande jaren voor zo ver de aanslag nog niet definitief is opgelegd.
Indien er twijfel is over de waarde van goederen die tot de nalatenschap behoren kunnen de erfgenamen besluiten om deze goederen te laten taxeren.
Omdat de erfgenamen gezamenlijk bevoegd zijn, moeten alle beslissingen gezamenlijk worden genomen en moet iedere erfgenaam het eens zijn met de genomen beslissing. Dit betekent dat indien er wordt besloten om een goed te laten taxeren er onder de erfgenamen ook eenstemmigheid moet zijn over wie dan de taxatie gaat uitvoeren en over de kosten van de taxatie.
Bij het in kaart brengen van het vermogen behoren ook beslissingen wat er met de diverse vermogensbestanddelen moet gebeuren. In dit stadium is het dan ook belangrijk met elkaar te overleggen of een erfgenaam interesse heeft in bepaalde goederen, zodat deze in een later stadium van de afwikkeling aan hem/haar kunnen worden toebedeeld.
Ook het opzeggen van abonnementen, het opzeggen van de huur, het veilig stellen van kostbare zaken hoort tot het in kaart brengen.
Inboedel die geen waarde vertegenwoordigd en waar geen interesse voor is bij een van de erfgenamen kan worden opgeruimd, worden weggegeven, of een herbestemming krijgen via bijvoorbeeld de kringloop.
Een begrafenis of crematie kost geld. Soms is er een begrafenis of uitvaartverzekering afgesloten. Afhankelijk van de polis en de voorwaarden keert de verzekeringsmaatschappij in geld of natura uit. In dit laatste geval neemt de verzekeringsmaatschappij de kosten van de uitvaart tot het verzekerde bedrag voor haar rekening. De kosten van de uitvaart komen ten laste van de nalatenschap en zijn preferent. Dat betekent dat zij bij voorrang, net zoals de notariskosten, uit de nalatenschap mogen worden voldaan, en voor gaan op andere schuldeisers. Door het geven van een opdracht aan een begrafenisondernemer tekent u er persoonlijk voor dat u mede aansprakelijk bent voor de kosten van uitvaart. Het is raadzaam bij een negatieve nalatenschap hier alert op te zijn.
Afhankelijk van de complexiteit van de nalatenschap en de opdracht die u aan de notaris heeft gegeven hebt, u meer of minder notariskosten verschuldigd.
Binnen 8 maanden na overlijden moet er als het vermogen een bepaalde omvang heeft een aangifte erfbelasting worden gedaan. Afhankelijk van de omvang van de erfenis en wie erfgenamen zijn volgt een aanslag. Iedere erfgenaam is zelf aansprakelijk voor de door hem te betalen erfbelasting.
Indien er een executeur is, is deze ook mede aansprakelijk voor de te betalen erfbelasting. Er zijn verschillende tariefgroepen voor de erfbelasting en verschillende vrijstellingen. Hoe verder de verwantschap hoe kleiner de vrijstelling en hoe hoger het tarief.
Ook als u geen aangifte erfbelasting heeft ontvangen, maar wel belasting verschuldigd bent, dient u een aangifte erfbelasting in te dienen bij de belastingdienst. In dit laatste geval moet u zelf hierover met de belastingdienst contact opnemen, zodat zij u het aangiftebiljet kunnen toesturen.
Mocht het niet mogelijk zijn de aanslag erfbelasting te betalen, omdat het kapitaal nog vast zit in bijvoorbeeld een woning, dan kunt u bij de belastingdienst uitstel van betaling aanvragen. Wel bent u dan rente verschuldigd aan de belastingdienst.
Indien er onduidelijkheid bestaat over de waarde van bepaalde goederen die tot de nalatenschap behoren kan een taxatie uitkomst bieden.
Indien er een executeur bij de afwikkeling van de nalatenschap betrokken is, heeft deze recht op de gemaakte kosten. Ook heeft deze recht op loon. Het wettelijk loon bedraagt 1% van het saldo van de nalatenschap ten tijde van het overlijden. Soms wordt in een testament bepaald dat de executeur geen recht heeft op loon. Indien de executeur een andere mening daarover heeft, kan de executeur toch via de rechter aanspraak maken op het wettelijk loon. Soms wordt in een testament ook een ander loon dan het wettelijk loon, bijvoorbeeld een vast bedrag, al dan niet met een inflatiecorrectie.
Indien er een testament is waar legaten in zijn opgenomen zullen de erfgenamen deze legaten eerst moeten uitkeren voordat zij tot verdeling over kunnen gaan. Indien er een executeur in een testament is benoemd, is deze laatste bevoegd om de legaten uit te keren.
Voordat de legaten kunnen worden uitgekeerd zullen eerst alle schulden in kaart moeten zijn gebracht. Dit is belangrijk omdat de legaten pas mogen worden uitgekeerd als duidelijk is dat de andere nalatenschapsschulden uit het saldo van de nalatenschap kunnen worden voldaan.
Indien er tot de nalatenschap een woning behoort, zullen de erfgenamen samen moeten beslissen of zij de woning willen behouden en onderling willen verdelen, of dat zij de woning willen verkopen. In dat laatste geval vloeit de verkoopopbrengst in de nalatenschap.
De erfgenamen zijn niet bevoegd deze beslissing te nemen indien er een executeur is benoemd bij testament en de verkoop van de woning noodzakelijk is ter betaling van schulden. Ook zijn zij niet bevoegd om deze beslissing te nemen als er een executeur afwikkelingsbewindvoerder is aangewezen bij testament, die als taak heeft goederen te verkopen, ongeacht of dit nodig is ter betaling van schulden. De executeur afwikkelingsbewindvoerder is dan gedurende de afwikkelingsfase van de nalatenschap privatief bevoegd. De erfgenamen zijn dan niet bevoegd.
Nadat alle schulden zijn betaald, de belastingen zijn betaald, goederen te gelde zijn gemaakt, en alles volledig in kaart is gebracht kunnen de erfgenamen overgaan tot de slotfase, de verdeling.
De wettelijke definitie van een verdeling is dat de onverdeeldheid tussen de erfgenamen in ieder geval ten aanzien van een persoon ophoudt te bestaan, deze persoon is dan “uitgeboedeld”. De verdeling kan in een handeling plaatsvinden, maar ook in gedeelten. Zo is het mogelijk dat eerst de inboedel wordt verdeeld, en in een later stadium de verkoopopbrengst van de woning en in de slotfase de banktegoeden.
Bij deze verdelingen geldt steeds dat voor alle verdelingen de medewerking van alle erfgenamen essentieel is. Indien bijvoorbeeld bij de verdeling van de inboedel een erfgenaam niet aanwezig is geweest of niet benaderd is, is deze verdeling ongeldig.
Als er een executeur afwikkelingsbewindvoerder is die mede in het testament als taak heeft gekregen de nalatenschap zelfstandig naar eigen inzicht te verdelen, is geen medewerking van de erfgenamen nodig. De executeur afwikkelingsbewindvoerder verdeeld dan alleen.
De wet hanteert het principe dat niemand genoodzaakt kan worden om in een onverdeelde nalatenschap te blijven. Dat betekent dat indien een van de erfgenamen niet meewerkt of niet reageert, via de rechter medewerking kan worden afgedwongen. Eventueel kan de rechter ook namens partijen verdelen. De rechter stelt dan in zijn beschikking de verdeling vast, waaraan alle partijen zijn gebonden.
Een dergelijke verdeling gaat vaak gepaard met hoge kosten.
Mediation kan, als de emoties en spanningen tussen partijen nog niet te hoog zijn opgelopen, dan een oplossing zijn.
Indien er minderjarige erfgenamen bij de boedelafwikkeling betrokken zijn, kan de nalatenschap niet anders dan beneficiair worden aanvaard en dus ook worden afgewikkeld volgens de procedure van de wettelijke vereffening.
Bij een duidelijk positieve nalatenschap kan aan de rechter worden verzocht om deze procedure niet te hoeven volgen, en van al deze extra verplichtingen te worden ontheven.
Bij minderjarige erfgenamen is voorafgaand aan de verdeling machtiging van de kantonrechter nodig. De uit de erfenis aan de minderjarige toekomende gelden moeten dan op een bankrekening met BEM clausule worden gestort. BEM betekent belegging, erfenis en andere gelden. De bankrekening is dan geblokkeerd. Wettelijk vertegenwoordigers van de minderjarigen (meestal de ouders of de voogd) kunnen alleen over dit geld beschikken met machtiging van de kantonrechter.
Raadhuisstraat 9
5066 AP Moergestel
Telefoon: 013-5286847
Fax: 013-5216511
E-mail: info@tinekegrootnotaris.nl
Postbus 90, 5066 ZH Moergestel
Openingstijden:
Maandag tot en met vrijdag tussen 8:30 uur en 12:00 uur en tussen 13:00 uur en 17:00 uur